KonTexT #1:
Pierwsi sekretarze Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza została utworzona w grudniu 1948 roku na zjeździe zjednoczeniowym Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Partii Socjalistycznej.
Tak zwany Kongres Zjednoczeniowy PPR i PPS odbył się w Auli w Gmachu Głównym Politechniki Warszawskiej. 15 XII 1948 roku scalono obie partie pod wspólną nazwą Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a następnie wydalono członków oskarżonych o ” odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne”.

Realno-socjalistyczna monopartia PZPR, realizująca ideologię marksizmu-leninizmu, kierowana przez Komitet Centralny sprawowała władzę w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej do 1989 roku. Została rozwiązana  30 I 1990.

Na jej czele (de facto na czele PRL) stał I Sekretarz.  Ich kadencje wyznaczają dziś okresy historyczne funkcjonowania PRL-u.

Bolesław BIERUT

od 22 XII 1948 – do 12 III 1956

(ur. 18 IV 1892 r. w Lublinie – zm. 12 III 1956 r. w Moskwie)

Do 17 marca 1954 Przewodniczący KC, następnie urząd przekształcono w I Sekretarza KC. Również prezydent Rzeczypospolitej Polskiej (1947–1952), Przewodniczący Rady Państwa (1947–1952) i Prezes Rady Ministrów PRL (1952–1954).

Edward OCHAB

od 20 III 1956 – do 21 X 1956

(ur. 16 VIII 1906 r. w Krakowie – zm. 1 V1989 r. w Warszawie)

Polityk i działacz społeczny, działacz komunistyczny. Członek tajnego Centralnego Biura Komunistów Polski przy Komitecie Centralnym WKP.

Władysław GOMUŁKA

od 21 X 1956 – do 20 XII 1970

(6 II 1905 r. w Krośnie – 1 IX 1982 r. w Konstancinie-Jeziornej)

Również członek Rady Państwa (1957–1971). W latach 1945–1949 I wicepremier i minister ziem odzyskanych. Poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL II, III, IV i V kadencji.

Edward GIEREK

od 20 XII 1970 – do 6 IX 1980

(6 i 1913 r. Porąbka, Sosnowiec – 29 VII 2001 r. w Cieszynie)

Robotnik, polityk, od 1946 członek Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Również członek Rady Państwa (1976–1980).

Stanisław KANIA

od 6 IX 1980 – do 18 X 1981

(8 III 1927 r. we Wrocance – 3 III 2020 r. w Warszawie)

Polityk, poseł na Sejm PRL VI, VII, VIII i IX kadencji, w latach 1980–1981, członek Rady Państwa.

Wojciech JARUZELSKI

od 18 X 1981 – do 26 VII 1989

(6 VII 1923 r. w Kurowie – 25 V 2014 r. w Warszawie)

Również minister obrony narodowej (1968–1983), Prezes Rady Ministrów PRL (1981–1985), przewodniczący WRON (1981–1983), Przewodniczący Rady Państwa (1985–1989) oraz Prezydent Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (1989).

Mieczysław RAKOWSKI

od 29 VII 1989 – do 29 I 1990

(I XII 1926 r. w Kowalewku – 8 XI 2008 r. w Warszawie)

Polityk komunistyczny, wiceprezes Rady Ministrów w rządzie Wojciecha Jaruzelskiego. Prezes Rady Ministrów w latach 1988–1989, poseł na Sejm PRL VI, VII, VIII i IX kadencji, ostatni I sekretarz Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej - w 1990 r. nastąpiło rozwiązanie PZPR.

 

 

BIBLIOGRAFIA:

Eisler Jerzy, 2014. Siedmiu wspaniałych : poczet pierwszych sekretarzy KC PZPR. Warszawa : Wydawnictwo Czerwone i Czarne, ss. 576.