W Narodowym Archiwum Cyfrowym po zmianach kosmetycznych i przetransferowaniu zasobów do portalu szukajwarchiwach.pl (polecam!), znaleźć można wiele ciekawego materiału ilustracyjnego dotyczącego wystaw. Przy okazji kwerendy zasobów internetowych w różnych bazach danych, natrafiłam na Archiwum Grażyny Rutkowskiej.

Grażyna Rutkowska (ur. 1944 r. w Bytomiu, zm. 2002 r. w Warszawie) była reporterką i dziennikarką aktywną w latach 1961-1988. Jej fotografie ukazywały się na łamach „Dziennika Ludowego”[1] i „Zielonego Sztandaru”[2]. Związana była ze Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym i Stowarzyszeniem Dziennikarzy Polskich. W zbiorach NAC znajduje się zespół fotografii z lat 1961-1981.

[NAC: Archiwum Grażyny Rutkowskiej]

Zespół składa się głównie z fotografii. Ukazują one życie społeczno-polityczne, kulturalne, gospodarcze, religijne, naukowe, sportowe w Polsce w latach sześćdziesiątych, siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, ze szczególnym uwzględnieniem środowiska wiejskiego i związanego z Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym. Znaczna część zdjęć ukazuje również architekturę miejscowości polskich i niektórych państw w Europie. W stosunku do fotografii dokumentacja aktowa stanowi mniejszość. Składają się na nią materiały biograficzne (głównie dotyczące działalności zawodowej), notatki reporterskie i wycinki prasowe.

Narodowe Archiwum Państwowe przygotowało album z fotografiami Rutkowskiej – zatytułowany PRL Grażyny Rutkowskiej [2015], dostępny online – prezentujący życie codzienne w ówczesnej Polsce Ludowej [3].

W zasobach cyfrowych NAC, wśród zespołu „Archiwum Grażyny Rutkowskiej” składającego się z 38332(!) skanów, znaleźć można dokumentacje wystaw, między innymi: wystawy Wzornictwo-społeczeństwu w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie (1966), wystawy materiałów budowlanych w Warszawie (1968), wystawy płodów rolnych w Zespole Szkół Rolniczych w Brwinowie z okazji zlotu młodych rolników województwa warszawskiego (1975), wystawa z okazji 60-lecia rewolucji październikowej (1977), wystawa kwiatów z okazji XXX-lecia PRL w Hali „Gwardii” w Warszawie (1974), wystawa malarstwa Leokadii Dworzyńskiej-Lepianko (1982) i wiele innych. Spuścizna po Grażynie Rutkowskiej dostarcza znakomitego materiału ikonograficznego.

O wartości jej archiwum fotograficznego pisały między innymi Maja Rogala [2017] i Marlena Jabłońska [2016]. O albumie wydanym przez NAC Jabłońska pisała:

[Jabłońska 2016: 251]

(…) pierwsza grupa zdjęć opublikowana w albumie została dobrana w taki sposób, ażeby zobrazować mechanizmy polskiej propagandy czasów PRL-u. W rozdziale za-tytułowanym „Pod batutą propagandy” znalazły się zdjęcia ilustrujące obchody świąt państwowych, m.in. 1 maja i 22 lipca, świąt partyjnych, w tym Święta Ludowego, obchodzonego przez Zjednoczone Stronnictwo Ludowe, nawiązującego do tradycji przedwojennego ruchu chłopskiego, plenarne zjazdy partyjne, zwyczajne i nadzwyczajne, dożynki, czyny partyjne i czyny społeczne, a także zbiórki i kwesty, apelujące do hojności społeczeństwa.

Małgosia Baka

Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

[1] „Dziennik Ludowy” – pismo społeczno-polityczne, ukazywał się w latach 1945–1949 w Warszawie jako organ SL, wznowiony 1957–1989 jako centralny organ ZSL, od 1989 PSL „Odrodzenie”, następnie PSL. Od 1991 r. tygodnik, 1948–1949 mutacje regionalne, a w okresie 1961–1990 tygodniowy „Ilustrowany Dodatek Niedzielny” [za: Sztetl.org.pl].

[2] „Zielony Sztandar” – tygodnik związany z ruchem ludowym, wydawany od 1931 roku. Od 1949 roku był periodykiem Naczelnego Komitetu Wykonawczego Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. W latach 1956–1988 wydawany dwa razy w tygodniu. W 1990 roku został przejęty przez Polskie Stronnictwo Ludowe. Od 2019 roku dwutygodnik [za: Wikipedia].

[3] NAC przygotowało album jako drugi z serii albumów monograficznych fotoreporterów, obok: Warszawa Siemaszki i Narcyz Witczak-Witaczyński (1898-1943). Wszystkie albumy są w wolnym dostępnie online.

BIBLIOGRAFIA:

NETOGRAFIA: